Bê tông tươi là gì? Ưu nhược điểm và những tiêu chuẩn cần lưu ý

Bê tông tươi là gì?

Khái niệm

Bê tông tươi, còn được gọi là bê tông thương phẩm (tiếng Anh: Ready Mixed Concrete), là loại bê tông đã được trộn sẵn. Thành phần của nó không khác nhiều so với bê tông thông thường, gồm hỗn hợp cát, xi măng, nước và phụ gia theo tỷ lệ nhất định để tạo ra sản phẩm bê tông với đặc tính cường độ khác nhau.

Tuy nhiên, bê tông tươi không được trộn thủ công tại công trình mà được sản xuất hoàn toàn bằng máy công nghiệp. Sau đó, bê tông được vận chuyển bằng xe từ trạm cấp bê tông tươi và đổ trực tiếp vào công trình. Do đó, bê tông tươi được ứng dụng rộng rãi trong các công trình công nghiệp, nhà cao tầng và nhà dân dụng. Quá trình sản xuất tự động này đảm bảo quản lý cốt liệu từ nguyên liệu đầu vào, giúp kiểm soát chất lượng tốt, đẩy nhanh tiến độ thi công và tập trung vật liệu.

Phân loại

Bê tông tươi có nhiều loại phụ thuộc vào công trình và tỷ lệ trộn. Theo quy định của nhà cung cấp bê tông tươi, chúng được phân loại dựa trên mác bê tông. Mác bê tông là khả năng chịu nén của bê tông.

Theo Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam (TCVN 3105:1993, TCVN 4453:1995), để đo cường độ, sẽ sử dụng mẫu bê tông hình lập phương với kích thước 150mm x 150mm x 150mm. Mẫu bê tông được điều kiện theo tiêu chuẩn trong 28 ngày sau khi bê tông được nhồi kết. Sau 28 ngày, bê tông sẽ được thử nén để xác định cường độ chịu lực nén, đơn vị đo là MPa hoặc daN/cm².

Theo quy định về kết cấu xây dựng, cường độ chịu nén của bê tông tươi là tiêu chí chính để đánh giá chất lượng mác bê tông. Các mác bê tông phổ biến là 100, 150, 200, 250, 300, 400, 500 và 600. Ví dụ, mác bê tông 200 đề cập đến cường độ nén phá hủy của mẫu bê tông chuẩn sau 28 ngày là 200 kg/cm². Trên thực tế, cường độ chịu nén tính toán của bê tông mác 200 chỉ là 90 kg/cm² (theo thiết kế kết cấu bê tông giới hạn thứ nhất).

Ưu nhược điểm của bê tông tươi

Bê tông tươi có tốt không?

Bê tông tươi hiện nay được sử dụng phổ biến trong xây dựng các công trình, nhà ở và khu công nghiệp. Nó không chỉ tiết kiệm chi phí và thời gian xây dựng mà còn mang lại nhiều lợi ích.

Giảm nhân công, đẩy nhanh tiến độ công trình

Bê tông tươi được trộn theo quy trình chuẩn tại các trạm bê tông lớn và sau đó được chuyển lên xe bồn trộn bê tông chuyên dụng. Không cần sử dụng máy trộn bê tông mini tại công trường, việc này đảm bảo chất lượng bê tông đồng nhất và đẩy nhanh tiến độ xây dựng.

Khi sử dụng bê tông tươi thương phẩm, sau khi đổ lên xe và vận chuyển đến công trình, bằng cách sử dụng ống nối linh hoạt và máy bơm bê tông, bê tông có thể đổ nhanh chóng mà không cần nhân công lao động. Do đó, số lượng nhân công cần thiết ít hơn và thời gian đổ bê tông ngắn hơn từ 1-2 giờ so với đổ bê tông thủ công tại chỗ mất 5-6 giờ, yêu cầu nhiều nhân công và tốn kém.

Mặt bằng tập kết vật liệu được tiết kiệm

Khi đổ bê tông cho sàn nhà, trần nhà hoặc móng, việc tập kết cát, sỏi, đá, xi măng và nước là rất quan trọng. Bê tông tươi trộn sẵn là một giải pháp nhẹ nhàng để tạo ra mặt bằng hiệu quả, đặc biệt là cho các công trình trên diện tích hẹp.

Rơi vãi vật liệu ra ngoài giảm

Vì bê tông được đổ trực tiếp vào các khu vực thông qua ống, nên việc rơi vãi bê tông ra ngoài ít hơn rất nhiều so với trộn bê tông thủ công. Sau khi đổ bê tông xong, không cần nhiều thời gian để dọn dẹp vật liệu bị rơi.

Thời gian đổ bê tông nhanh

Trộn bê tông thủ công tốn công sức và thời gian, thường được thực hiện vào ban ngày, gây cản trở giao thông. Đối với bê tông tươi được vận chuyển trực tiếp bằng xe và đổ thẳng, có thể thực hiện vào ban đêm mà không ảnh hưởng đến việc đi lại của người dân.

Chất lượng bê tông tươi đồng đều

Bê tông tươi được trộn bằng máy hiện đại và tiên tiến. Các thông số về khối lượng và tiêu chuẩn được kiểm định chặt chẽ từ nguyên liệu ban đầu. Những điều này giúp tạo ra bê tông chất lượng đồng nhất.

Dễ dàng dự toán khối lượng sử dụng

Thay vì tính toán từng loại cát, sỏi, xi măng, đá như trước đây khi trộn bê tông thủ công, dự toán khi sử dụng bê tông tươi trở nên đơn giản hơn rất nhiều. Chỉ cần tính toán khối lượng bê tông dự trù để tránh lãng phí nguyên vật liệu.

Lựa chọn nhiều tính năng cho bê tông

Chủ đầu tư có thể yêu cầu chọn loại bê tông chống thấm, chống nóng cho nhà cao tầng. Bằng cách thêm các phụ gia vào quá trình trộn bê tông, có thể đạt được các tính năng như chống thấm, cách âm, cách nhiệt hoặc tăng độ trơn cho bê tông. Quá trình này giúp giảm bớt các công đoạn và đẩy nhanh tiến độ công trình.

Ngoài ra, bê tông tươi không tốn diện tích lưu trữ vật liệu xi măng, không gây tiếng ồn như máy trộn bê tông thủ công và phù hợp với nhiều địa hình công trình khác nhau.

Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm tuyệt vời mang lại nhiều lợi ích, bê tông tươi vẫn tồn tại một số nhược điểm:

Quản lý chất lượng khó

Đối với người mua, việc kiểm soát và kiểm định chất lượng bê tông thương phẩm là khó khăn. Hiện nay có nhiều đơn vị cung cấp bê tông tươi, do đó, quý khách cần tìm hiểu kỹ về đơn vị đó để tránh mua phải bê tông tươi kém chất lượng. Việc này cần lưu ý đến việc sử dụng đá non dễ vỡ, xi măng hết hạn sử dụng hoặc tỷ lệ trộn không đạt tiêu chuẩn.

Chất lượng không đảm bảo khi bảo quản sai cách

Bê tông tươi sẽ mất chất lượng nếu không được bảo quản đúng cách sau quá trình vận chuyển. Nếu bị khô hoặc đóng đông, chất lượng bê tông sẽ bị ảnh hưởng và gây ảnh hưởng đến chất lượng công trình.

Mức giá thành

Với các công trình nhỏ, xa trục chính, việc sử dụng xe bồn đổ bê tông có thể có giá tương đương hoặc cao hơn so với bê tông thủ công. Do đó, không khuyến khích sử dụng xe bồn đổ bê tông cho các công trình nhà nhỏ.

Những tiêu chuẩn về bê tông tươi cần lưu ý

Tiêu chuẩn về thành phần hỗn hợp

Để đạt chất lượng bê tông tươi theo yêu cầu của chủ đầu tư, người sản xuất và khách hàng có thể lựa chọn từ hai phương thức sau:

• Phương thức 1: Người sản xuất chịu trách nhiệm chọn các thành phần hỗn hợp để đảm bảo chất lượng đáp ứng yêu cầu của khách hàng.

• Phương thức 2: Khách hàng sẽ chịu trách nhiệm chọn các thành phần nguyên liệu bê tông, trong khi người sản xuất cần đảm bảo sản xuất đúng thành phần đã chọn.

Sau đó, hai bên sẽ thảo thuận về cách nhận biết bê tông để tránh nhầm lẫn khi nhận bê tông tại công trình.

Tiêu chuẩn về vật liệu

Xi măng

Theo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) – 2682 – 99 và TCVN 6260 – 97, chất lượng xi măng phải đảm bảo. Trước khi trộn, cần kiểm tra chất lượng xi măng theo TCVN 6016 – 1995 và TCVN 6017 – 1995. Đối với xi măng nhập ngoại, chất lượng cần được kiểm tra theo tiêu chuẩn của cả hai bên.

Cốt liệu

Cốt liệu phải tuân theo tiêu chuẩn TCVN – 1770 – 86 và TCVN – 1771 – 86 về cát sỏi và đá xây dựng. Chỉ được sử dụng các hệ thống tiêu chuẩn khác khi khách hàng yêu cầu. Kho chứa vật liệu phải được vệ sinh sạch sẽ, có khu vực phân loại rõ ràng. Cần có hệ thống sàng rửa để đảm bảo chất lượng bảo dưỡng bê tông trong quá trình thi công. Cần tính toán lượng dự trữ tối thiểu khi lưu trữ.

Nước để trộn bê tông

Nước trộn bê tông đáp ứng tiêu chuẩn TCVN – 4506 – 87. Nếu sử dụng nước cấp từ thành phố, cần kiểm tra nước theo tiêu chuẩn TCVN – 4506 – 87.

Phụ gia

Phụ gia như bê tông bọt khí và bê tông thuỷ công cần đạt chứng chỉ chất lượng hoặc được cung cấp bởi đơn vị sản xuất. Điều này cần được kiểm tra và chứng nhận bởi bên sản xuất bê tông tươi để đảm bảo chất lượng và độ bền.

Tiêu chuẩn độ sụt bê tông

Độ sụt chính và sai số sụt cho phép phải phù hợp với thiết bị thi công, kết cấu bê tông và yêu cầu của khách hàng về tính chất bề mặt bê tông.

Nếu không có yêu cầu cụ thể từ khách hàng, có thể áp dụng sai số sụt theo bảng sau:

[Sai số sụt bê tông theo bảng]

Người sản xuất bê tông tươi phải đảm bảo độ sụt chân công trình theo yêu cầu của khách hàng. Khi giao hàng, cần thử độ sụt của từng xe bê tông hoặc thử độ sụt đột xuất khi thi công khối lượng lớn với sự giám sát của bên đặt hàng.

Hỗn hợp bê tông cần sử dụng trong vòng 30 phút kể từ khi đến công trình hoặc sau khi hiệu chỉnh độ sụt ban đầu. Sau 30 phút, nếu không kịp đổ vào khu vực công trình, người sản xuất sẽ không chịu trách nhiệm về độ sụt trừ khi đã có thỏa thuận trước đó.

Các tiêu chuẩn đo lường

Chú ý: Thiết bị cân đong cơ học có khả năng hiệu chỉnh để thay đổi trọng lượng và cố định. Cân đong các thành phần vật liệu bê tông tươi phải được thực hiện chính xác, tuân theo tiêu chuẩn đo lường chất lượng nhà nước và được kiểm soát định kỳ.

Những chia sẻ về bê tông tươi hy vọng sẽ giúp quý vị tính toán, lựa chọn và sử dụng bê tông hiệu quả. Điều này giúp tiết kiệm chi phí, đẩy nhanh tiến độ thi công và đảm bảo chất lượng công trình tốt nhất.