Chứng khoán cơ sở là gì? Điểm khác biệt của chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh?
Chứng khoán cơ sở là gì? Chúng có những đặc điểm nổi bật gì? Làm thế nào để phân biệt chúng với chứng khoán phái sinh? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu thông tin cơ bản về loại chứng khoán này qua bài viết dưới đây.
Chứng khoán cơ sở là gì? Chứng khoán cơ sở tiếng Anh là gì?
Chứng khoán cơ sở là loại cổ phiếu được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Các cổ phiếu này thuộc về VN30, HNX30 hoặc các chỉ số tương đương khác. Ngoài ra, chúng còn phải đáp ứng tiêu chí vốn hóa trung bình trong 6 tháng gần nhất từ 5000 tỷ đồng trở lên (tính đến thời điểm cuối dữ liệu).
Chứng khoán cơ sở được sử dụng làm tài sản cơ sở cho sự hình thành của chứng quyền và một số chứng khoán phái sinh khác. Trong tiếng Anh, chứng khoán cơ sở được dịch là “Underlying Security”.
Đặc điểm chứng khoán cơ sở
Chứng khoán cơ sở có một số đặc điểm như sau:
- Chứng khoán cơ sở sẽ tổ chức phát hành chứng khoán theo hình thức tài chính.
- Các điều khoản giao dịch trên thị trường chứng khoán cơ sở sẽ do bên phát hành chứng khoán quy định, do đó ở mỗi nơi phát hành, có thể áp dụng các quy tắc khác nhau.
- Để tham gia thị trường chứng khoán cơ sở, nhà đầu tư phải sử dụng những tài khoản đã kích hoạt hoặc đang sử dụng để giao dịch.
- Khối lượng chứng khoán cơ sở niêm yết chính là số lượng cổ phiếu, trái phiếu phát hành trong một khoảng thời gian nhất định.
- Chứng khoán cơ sở không yêu cầu ký quỹ như chứng khoán phái sinh.
- Khi chưa sở hữu chứng khoán cơ sở, nhà đầu tư không có quyền bán chúng.
- Khi mua chứng khoán cơ sở, nhà đầu tư có quyền thực hiện các giao dịch thay vì là một nghĩa vụ.
- Sau khi giao dịch, chứng khoán cơ sở sẽ được chuyển giao đồng thời cho tổ chức tài chính và nhà đầu tư.
- Trong quá trình giao dịch, không có trung tâm nào đảm bảo rủi ro khi các tổ chức phát hành không thể thanh toán. Trong trường hợp lỗ, người mua có thể mua chứng khoán với mức thua lỗ nhất định, còn đối với các trường hợp khác, người mua sẽ bị lỗ mà không giới hạn thời gian.
Ai có thể tham gia thị trường chứng khoán cơ sở?
Thị trường chứng khoán cơ sở cũng có người mua và người bán. Vậy ai có thể tham gia vào thị trường này?
Các đơn vị doanh nghiệp
Các doanh nghiệp là nhóm người đầu tiên được nhắc đến bởi cổ phiếu của họ là sản phẩm trên thị trường chứng khoán. Hầu hết các doanh nghiệp tham gia vào thị trường này để huy động vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Nhà đầu tư
Nhà đầu tư là những người cung cấp vốn cho thị trường chứng khoán. Họ tham gia với mục tiêu đầu tư và kiếm lời cá nhân từ các hoạt động đầu tư. Có ba loại nhà đầu tư hiện nay:
- Nhà đầu tư tổ chức.
- Nhà đầu tư cá nhân.
- Nhà đầu tư nước ngoài.
Công ty chứng khoán
Công ty chứng khoán được xem là người môi giới trung gian. Họ có vai trò định chế tài chính trên thị trường và thực hiện môi giới giao dịch mua – bán chứng khoán. Ngoài ra, các công ty còn đảm nhiệm vai trò tư vấn và thực hiện một số nhiệm vụ khác cho nhà đầu tư hoặc các tổ chức phát hành.
Cơ quan quản lý
Đây là những cơ quan đảm bảo người tham gia thị trường chứng khoán tuân thủ các quy định có sẵn. Tại Việt Nam, Bộ Tài chính là đơn vị quản lý chính thị trường chứng khoán. Sau đó là Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và hai cơ quan chuyên môn: Sở Giao dịch Chứng khoán và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán.
Phân biệt chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh
Chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh có những điểm khác biệt như thị trường giao dịch, loại lệnh giao dịch, số lượng phát hành/niêm yết, bán khống chứng khoán, số tiền cần để giao dịch, loại lệnh giao dịch, chu kỳ thanh toán, và nhiều yếu tố khác nhau. Chi tiết có thể được thể hiện trong bảng sau:
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chứng khoán cơ sở là gì cũng như các vấn đề liên quan đến thị trường chứng khoán Việt Nam. Để tránh những rủi ro không đáng, hãy cập nhật kiến thức cho bản thân và luôn tự tin khi quyết định đầu tư vào một thị trường chứng khoán nào đó.
