Dưới góc nhìn pháp lý, gia đình là một tập hợp những người có mối liên kết thông qua hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc quan hệ nuôi dưỡng. Quan hệ này tạo nên các quyền và nghĩa vụ giữa những người trong gia đình dựa theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình. Vậy, quan hệ huyết thống là gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
1. Quan hệ huyết thống là gì?
Quan hệ huyết thống đề cập đến mối quan hệ giữa những người có cùng dòng họ, có mối quan hệ máu mủ ruột với nhau. Hay nói cách khác, đó là mối quan hệ giữa những cá nhân có chung tổ tiên hoặc có cùng dòng máu.
Những người có cùng dòng máu trong hệ thống gia đình được coi là có quan hệ huyết thống. Trong những quan hệ này, mỗi người tiếp theo sinh ra từ người trước đó, ví dụ như mẹ, con, cháu, chắt.
2. Pháp luật quy định về hôn nhân cận huyết
Hôn nhân cận huyết là việc kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người có cùng dòng máu hoặc giữa những người có họ trong một phạm vi ba đời. Pháp luật cấm các hành vi kết hôn sau đây: “Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ, giữa những người có họ trong phạm vi ba đời, giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi, giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng” (điểm d, khoản 2 Điều 5 Luật hôn nhân và gia đình 2014).
Ngoài trường hợp có cùng dòng máu về trực hệ, còn có trường hợp quan hệ huyết thống trong phạm vi ba đời. Những người có họ trong phạm vi ba đời là những người có cùng tổ tiên gồm cha mẹ (đời thứ nhất), anh, chị, em cùng cha mẹ, anh, chị, em cùng cha khác mẹ, anh, chị, em cùng mẹ khác cha (đời thứ hai), anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì (đời thứ ba).
3. Hôn nhân cận huyết gây ra các tác hại như thế nào?
Chúng ta có thể nhìn thấy ba tác hại chính của hôn nhân cận huyết:
- Về sức khỏe, hôn nhân cận huyết dẫn đến tỷ lệ dị tật và bệnh tật cao ở trẻ sinh ra từ các cặp vợ chồng cận huyết. Các bệnh phổ biến gồm: bạch tạng, mù màu, da vảy cá, tan máu bẩm sinh, bệnh máu trắng, v.v.
- Về duy trì và phát triển nòi giống, hôn nhân cận huyết có thể khiến giống nòi suy thoái và dẫn đến suy giảm đa dạng gen trong một tộc người cụ thể, khi chỉ kết hôn trong cùng một nhóm người mà không có sự đa dạng hôn nhân qua các tộc người khác.
- Về tập quán và đạo đức xã hội, hôn nhân cận huyết có thể làm thay đổi các mối quan hệ trong gia đình Việt Nam, ảnh hưởng đến trật tự gia đình, truyền thống văn hóa và đạo đức tốt của dân tộc.
4. Kết hôn cận huyết thống bị xử phạt như thế nào?
– Xử phạt hành chính:
Nghị định 82/2020 quy định mức phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng cho hành vi kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu hoặc giữa những người có họ trong một phạm vi ba đời.
– Xử lý hình sự:
Theo Điều 181 Bộ luật hình sự 2015, người cưỡng ép người khác kết hôn trái với sự tự nguyện, cản trở người khác kết hôn hoặc duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ hoặc cưỡng ép, cản trở người khác ly hôn bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ từ 03 năm đến 03 năm tù.
5. Một số câu hỏi thường gặp
Người có quan hệ huyết thống mấy đời thì được phép kết hôn?
Theo quy định, pháp luật cấm hành vi kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu hoặc giữa những người có họ trong một phạm vi ba đời. Do đó, những người có quan hệ huyết thống trong phạm vi ba đời không được phép kết hôn với nhau. Tuy nhiên, kết hôn với người có quan hệ từ đời thứ tư trở đi không vi phạm quy định về hôn nhân cận huyết.
Những người có họ trong phạm vi ba đời là ai?
Những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc gồm: cha mẹ (đời thứ nhất), anh, chị, em cùng cha mẹ, anh, chị, em cùng cha khác mẹ, anh, chị, em cùng mẹ khác cha (đời thứ hai), anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì (đời thứ ba).
Có công ty nào cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý uy tín chất lượng không?
Công ty Luật ACC chuyên cung cấp các dịch vụ tư vấn pháp lý nhanh chóng và chất lượng với chi phí hợp lý.
Thời gian cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý của ACC là bao lâu?
Thông thường, thời gian cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý của chúng tôi là từ 01 đến 03 ngày làm việc.
Chi phí khi sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý là bao nhiêu?
Chi phí dịch vụ tư vấn pháp lý sẽ được xác định dựa trên từng hồ sơ cụ thể. Vui lòng liên hệ với chúng tôi để biết thêm chi tiết.
Trên đây là một số thông tin liên quan đến quan hệ huyết thống là gì. Hy vọng bài viết này mang đến cho bạn những kiến thức hữu ích. Nếu bạn cần tư vấn pháp lý hoặc sử dụng các dịch vụ pháp lý khác từ Công ty Luật ACC, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết luôn đồng hành pháp lý cùng bạn!
