Lãi suất và vai trò của nó
Lãi suất là một khái niệm quan trọng trong cuộc sống hàng ngày. Lợi ích của lãi suất không chỉ dừng lại ở việc gửi tiết kiệm hay vay mượn, mà còn ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế và thị trường chứng khoán.
Lãi suất – Định nghĩa và ý nghĩa
Lãi suất là tỷ lệ phần trăm tính trên số tiền gốc mà ngân hàng hoặc cá nhân cho vay hoặc gửi tiền. Lãi suất được tính theo khoảng thời gian đã xác định (thường là tháng hoặc năm) và phụ thuộc vào loại khoản vay hoặc gửi tiền.
Các loại lãi suất cơ bản
1. Dựa vào tính chất khoản vay
- Lãi suất tiền gửi ngân hàng: Áp dụng cho số tiền gửi tiết kiệm, thanh toán, có/không kỳ hạn.
- Lãi suất tín dụng ngân hàng: Áp dụng cho khoản vay trả góp, khoản vay sản xuất,…
- Lãi suất chiết khấu: Quy định bởi Ngân hàng Nhà Nước dựa trên nhu cầu vay ngắn hạn.
- Lãi suất tái chiết khấu: Quy định bởi Ngân hàng Nhà Nước dựa trên giấy tờ có giá trị ngắn hạn hoặc vày theo thương phiếu.
- Lãi suất liên ngân hàng: Sử dụng để vay và cho vay vốn giữa các ngân hàng trên thị trường.
- Lãi suất cơ bản: Là mức tối thiểu áp dụng cho đồng tiền trong nước.
2. Dựa vào giá trị thực của tiền lãi thu được
- Lãi suất danh nghĩa: Tính dựa trên giá trị ban đầu của khoản vay/đầu tư.
- Lãi suất thực tế: Tính dựa trên lãi suất danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát.
3. Dựa vào tính linh hoạt của lãi suất quy định
- Lãi suất cố định: Áp dụng cho khoản vay có thời hạn dài, không bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường.
- Lãi suất thả nổi: Thay đổi theo biến động của lãi suất thị trường.
4. Dựa vào loại tiền cho vay
- Lãi suất nội tệ: Áp dụng cho các khoản vay và cho vay bằng đồng tiền trong nước.
- Lãi suất ngoại tệ: Áp dụng cho các khoản vay và cho vay bằng đồng tiền nước ngoài.
5. Dựa vào nguồn tín dụng trong nước và quốc tế
- Lãi suất trong nước: Áp dụng trong các hợp đồng tín dụng trong nước.
- Lãi suất quốc tế: Áp dụng trong các hợp đồng tín dụng quốc tế.
Lãi suất và ảnh hưởng đến nền kinh tế và thị trường chứng khoán
Lãi suất ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế và thị trường chứng khoán thông qua các yếu tố sau:
- Ảnh hưởng đến tiền tệ: Lãi suất cao thu hút các khoản đầu tư và tăng cường xuất khẩu.
- Ảnh hưởng đến chi phí vay: Lãi suất cao làm tăng chi phí vay và làm giảm khả năng trả nợ của khoản vay.
- Ảnh hưởng đến tiền lương: Lãi suất cao tăng khả năng tăng trưởng của doanh nghiệp và giúp tăng lương cho người lao động.
- Ảnh hưởng đến giá cổ phiếu: Lãi suất cao giảm giá trị cổ phiếu, lãi suất thấp tạo ra cơ hội để đầu tư vào cổ phiếu tiềm năng cao hơn.
Những yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất
Có nhiều yếu tố gây ảnh hưởng đến lãi suất, bao gồm cung cầu tiền tệ, lạm phát, ổn định nền kinh tế và chính sách của Nhà nước.
- Yếu tố cung cầu tiền tệ: Sự thay đổi của cung và cầu tiền tệ ảnh hưởng đến mức lãi suất thị trường.
- Yếu tố lạm phát: Lạm phát làm giảm giá trị của tiền tệ và tăng lãi suất để bảo vệ giá trị tiền tệ.
- Yếu tố ổn định nền kinh tế: Nền kinh tế ổn định và tăng trưởng thúc đẩy người dân đầu tư và gửi tiền, tạo ra cầu tiền tệ và giảm lãi suất.
- Chính sách của Nhà nước: Chính sách tiền tệ của Ngân hàng trung ương cũng có ảnh hưởng đến lãi suất.
Lãi suất có vai trò quan trọng trong nền kinh tế và thị trường chứng khoán. Hiểu rõ về lãi suất là điều cần thiết để đưa ra quyết định tài chính thông minh.
