Mổ Phaco cườm mắt: Chỉ định, quy trình và chăm sóc phục hồi

Mổ Phaco là gì?

Mổ Phaco là kỹ thuật điều trị bệnh đục thủy tinh thể phổ biến nhất hiện nay. Phương pháp này sử dụng sóng siêu âm để phá vỡ và hút những mảnh nhỏ thủy tinh thể ra khỏi mắt. Sau đó, được thay thế bằng thủy tinh thể nhân tạo. Mổ Phaco giúp khôi phục thị lực cho người bị đục thủy tinh thể hoặc thủy tinh thể bị mờ.

Tại sao cần mổ Phaco?

Hiện nay, có 3 phương pháp chính để điều trị đục thủy tinh thể:

• Mổ Phaco
• Phẫu thuật ngoài bao (ECCE)
• Phẫu thuật không sử dụng dao có hỗ trợ laser Femtosecond (FLACS)

Mổ Phaco ra đời vào năm 1967 do tiến sĩ Charles Kelman, chuyên gia nhãn khoa Mỹ phát minh. Trước đây, để điều trị bệnh đục thủy tinh thể, các bác sĩ thường loại bỏ hoàn toàn thủy tinh thể và bao. Tuy nhiên, phương pháp này khá phức tạp và khó khăn trong việc thay thế thủy tinh thể. Với mổ Phaco, các bác sĩ đã khắc phục được vấn đề này. Phương pháp này giữ lại vỏ thấu kính và dễ dàng thay thế thủy tinh thể. So với mổ FLACS, mổ Phaco đơn giản hơn và không yêu cầu tay nghề cao.

Đối tượng chỉ định mổ Phaco

Mổ Phaco được chỉ định cho những người bệnh sau:

• Người bị đục thủy tinh thể và có yêu cầu phẫu thuật.
• Người đã bị đục thủy tinh thể trong thời gian dài và thị lực trở nặng đến mức cần phẫu thuật.
• Không bị nhiễm trùng cấp tính ở mắt.

Ưu điểm của mổ mắt Phaco

Mổ Phaco mang lại những lợi ích sau:

• Vết rạch nhỏ, ít xâm lấn: chỉ cần một vết rạch nhỏ mà không cần khâu. Điều này giúp giảm thiểu loạn thị.
• Thời gian phẫu thuật nhanh: mổ Phaco thực hiện nhanh hơn nhiều so với ECCE và tương đương với FLACS, chỉ từ 5-10 phút/ca.
• Thị lực phục hồi sớm: sau mổ Phaco, thị lực thường được cải thiện ngay lập tức và đạt mức tối ưu sau 4-5 tuần. Ngay cả sau mổ, nhiều người bệnh đã thấy thị lực tốt hơn và mắt sáng rõ rệt, mặc dù trước đây nhìn rất mờ như có màn sương trước mắt.
• Ít biến chứng: mổ Phaco thực hiện dưới tình trạng gây tê, giảm rủi ro so với sử dụng thuốc gây mê toàn thân. Quy trình này không đau, không chảy máu và người bệnh có thể xuất viện cùng ngày.

Nguy cơ và biến chứng sau mổ Phaco

Mổ Phaco là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu và an toàn, với nguy cơ biến chứng thấp. Tuy nhiên, như bất kỳ phẫu thuật nào khác, mổ Phaco vẫn có một số rủi ro và biến chứng như nhiễm trùng, chảy máu, tổn thương giác mạc và các cấu trúc khác của mắt. Những rủi ro này tương đối thấp, tỷ lệ nhiễm trùng dưới 1% và hầu hết các biến chứng nhỏ có thể được điều trị hiệu quả. Thời gian phục hồi ngắn và người bệnh chỉ cần vài ngày để hoạt động bình thường.

Quy trình mổ Phaco

Thăm khám và tư vấn trước phẫu thuật

Trước mổ Phaco, bác sĩ sẽ thăm khám và tư vấn người bệnh. Tùy vào độ tuổi, mức độ nghiêm trọng của bệnh và các yếu tố khác, bác sĩ sẽ sử dụng một hoặc nhiều loại thuốc gây mê để giảm đau và khó chịu cho người bệnh trong quá trình phẫu thuật. Các công việc chuẩn bị trước phẫu thuật bao gồm gây tê tại chỗ, gây tê dây thần kinh mặt hoặc gây mê toàn thân.

Tiến hành phẫu thuật

Sau khi thuốc gây mê có hiệu lực, người bệnh sẽ được đặt lên bàn mổ và mắt giữ mở bằng một thiết bị gọi là “mỏ vịt”. Các bước mổ Phaco bao gồm:

1. Bác sĩ sẽ rạch một hoặc hai vết rạch nhỏ ở rìa giác mạc.
2. Sau đó, bác sĩ tạo một lỗ trên màng bao quanh thủy tinh thể.
3. Nước muối sẽ được tiêm vào bao để tách thủy tinh thể ra khỏi bao xung quanh.
4. Thủy tinh thể sẽ được phá vỡ bằng sóng siêu âm và hệ thống tưới và hút sẽ đồng thời hút các mảnh vỡ ra khỏi mắt.
5. Sau đó, một thấu kính nội nhãn sẽ được đặt vào viên nang để thay thế thủy tinh thể bị hỏng.
6. Vết rạch mổ Phaco nhỏ hơn so với phẫu thuật truyền thống nên chỉ cần khâu ít hoặc không cần khâu.

Chăm sóc và theo dõi sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ được chăm sóc và theo dõi cho đến khi thuốc tê/mê hết tác dụng. Sau khi xuất viện, người bệnh cần có người đi cùng để đưa về nhà vì tầm nhìn có thể bị mở trong một thời gian. Tại nhà, người bệnh cần nghỉ ngơi và giữ tinh thần thoải mái. Nếu có mạch máu nổi lên hoặc vết bầm tím quanh mắt, đây là tác dụng phụ bình thường và sẽ biến mất trong vài ngày.

Đánh giá kết quả sau phẫu thuật

Hầu hết người bệnh đã phục hồi thị lực sau mổ Phaco và đạt thị lực tốt nhất sau khi đặt thấu kính nội nhãn. Một số người bệnh không cần sử dụng kính mắt hoặc kính áp tròng sau mổ. Thị lực cải thiện, màu sắc và độ sâu được nhận thức tốt hơn, và người bệnh có thể tiếp tục hoạt động như thường ngày.

Chăm sóc và phục hồi sau mổ Phaco

Sau mổ Phaco, người bệnh cần tuân thủ các cuộc hẹn tái khám và điền đúng liều thuốc nhỏ mắt kháng sinh được kê toa bởi bác sĩ. Ngoài ra, người bệnh cần kiêng cử các hoạt động như tắm bể bơi, nấu ăn, vận động và ra đường nhiều gió trong một thời gian. Tuy nhiên, sau khi ổn định, người bệnh có thể thực hiện các hoạt động như xem TV, tắm vòi sen và làm việc trên máy tính bình thường.

Các biến chứng sau mổ Phaco

Mổ Phaco có một số biến chứng như tổn thương mắt, nhiễm trùng, để lại sẹo, đục bao sau và tăng nhãn áp. Tuy nhiên, các biến chứng này rất hiếm và có thể được điều trị hiệu quả.

Các thắc mắc thường gặp về mổ Phaco

1. Đục thủy tinh thể cần phải mổ Phaco không?

Hiện nay, mổ Phaco được sử dụng phổ biến để điều trị đục thủy tinh thể. Đây là phương pháp phẫu thuật được thực hiện nhiều nhất trên toàn cầu và có những cải tiến gần đây giúp phẫu thuật thành công hơn và giảm sự phụ thuộc vào kính.

2. Mổ Phaco làm việc bình thường sau bao lâu?

Trung bình, người bệnh mất khoảng hai tuần để hồi phục hoàn toàn sau mổ Phaco. Một số người có thể cảm thấy đau nhẹ và khó chịu trong vài ngày đầu, nhưng phần lớn các triệu chứng này sẽ qua đi. Người bệnh có thể tiếp tục hoạt động thường ngày khi cảm thấy thoải mái. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc vấn đề nào, hãy liên hệ với bác sĩ.

3. Mổ Phaco có yêu cầu kiêng cử gì không?

Sau mổ Phaco, người bệnh cần tuân thủ một số hạn chế sau:

• Không tắm ngoài bể bơi và bồn tắm nước nóng ít nhất 1 tuần.
• Tránh nấu ăn để tránh dầu mỡ bắn vào mắt.
• Hạn chế hoạt động nặng và vận động.
• Khi ra đường, đeo kính chắn ở cả hai bên mắt khi có gió mạnh.

Sau khi ổn định, người bệnh có thể xem TV, tắm vòi sen, làm việc trên máy tính và hoạt động như bình thường.

4. Mổ Phaco có tái phát không?

Mổ Phaco không tái phát vì thủy tinh thể đã được loại bỏ và thay thế bằng thủy tinh thể nhân tạo.

Mổ Phaco là một cuộc phẫu thuật an toàn và không đau. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, chuyên khoa Mắt sẽ cung cấp quy trình điều trị phù hợp và chăm sóc tốt cho người bệnh.