Viêm đường tiết niệu là một căn bệnh rất phổ biến và có thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong. Do đó, việc nắm vững kiến thức về căn bệnh này sẽ giúp bạn tự bảo vệ và điều trị kịp thời.
Viêm đường tiết niệu là gì?
Viêm đường tiết niệu hay còn gọi là viêm đường tiểu là tình trạng xảy ra khi nước tiểu bị nhiễm vi khuẩn, gây viêm nhiễm cho một số cơ quan trong hệ tiết niệu. Bệnh có thể được phân loại theo vị trí và diễn biến.
Phân loại theo vị trí
- Viêm đường tiết niệu trên: viêm thận – bể thận cấp, viêm thận – bể thận mạn tính, áp xe thận, thận ứ mủ.
- Viêm đường tiết niệu dưới: viêm bàng quang, viêm niệu đạo, viêm tinh hoàn, viêm tiền liệt tuyến.
Phân loại theo diễn biến
- Nhiễm khuẩn niệu đơn giản và nhiễm khuẩn niệu phức tạp. Nhiễm khuẩn niệu phức tạp thường xảy ra ở những người có các vấn đề về hệ tiết niệu, như bàng quang thần kinh, sỏi tiết niệu, phì đại tuyến tiền liệt, phụ nữ mang thai, đặt Catheter đường tiết niệu.
Nguyên nhân gây viêm đường tiểu
Khoảng 95% nguyên nhân gây viêm đường tiết niệu là do nhiễm vi khuẩn từ niệu đạo vào bàng quang (5% từ đường máu), trong đó vi khuẩn Escherichia coli (E.coli) chiếm 80% tác nhân gây bệnh.
Escherichia Coli là một loại vi khuẩn có mặt trong đường ruột, chúng cũng có thể có nhiều ở vùng da gần hậu môn và có khả năng xâm nhập vào hệ tiết niệu nếu bạn không tuân thủ vệ sinh đúng cách. Phụ nữ có vị trí đường tiểu và hậu môn gần hơn so với nam giới, nên nguy cơ mắc viêm nhiễm cũng cao hơn.
Viêm đường tiết niệu ở nam giới
- Vi khuẩn E.coli là nguyên nhân gây bệnh phổ biến.
- Bị viêm quy đầu, da quy đầu do vệ sinh không đúng cách.
- Chấn thương dương vật do quan hệ tình dục quá mạnh, gây kích thích niệu đạo và gây viêm niệu đạo.
- Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh: sỏi, phì đại tuyến tiền liệt, bàng quang thần kinh, hẹp niệu quản, hẹp niệu đạo…
Viêm đường tiết niệu ở nữ giới
- Thói quen vệ sinh vùng kín từ sau ra trước, nhịn tiểu quá lâu, vệ sinh cá nhân không sạch sẽ… sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển, gây viêm đường tiết niệu.
- Quan hệ tình dục không an toàn, không vệ sinh vùng kín trước và sau khi quan hệ.
- Phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt sử dụng băng vệ sinh kém chất lượng hoặc không thay băng vệ sinh sau mỗi 3 – 4 tiếng.
- Một số yếu tố nguy cơ: sỏi đường tiết niệu, bàng quang thần kinh, hẹp niệu quản, mang thai.
Viêm tiết niệu khi mang thai là một trong những tình trạng phổ biến nhất ở thai phụ. Bệnh tăng nguy cơ gây ra các biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và thai như viêm thận, sảy thai, sinh non, nhiễm khuẩn sơ sinh,…
Triệu chứng viêm tiết niệu
Triệu chứng tại chỗ
Một số trường hợp nhiễm trùng không có triệu chứng rõ ràng và chỉ được phát hiện trong quá trình xét nghiệm nước tiểu. Nhóm người mắc bệnh thường là phụ nữ trong độ tuổi sinh hoạt tình dục, phụ nữ mang thai, người bị tiểu đường.
Người bệnh có thể cảm nhận khó chịu khi đi tiểu như tiểu gắt buốt, tiểu lắt nhắt, cảm giác vẫn còn nước tiểu trong bàng quang dù vừa đi tiểu. Nước tiểu có màu đục, mùi hôi nồng, có chứa máu hoặc mủ. Một số trường hợp đi khám vì cảm thấy đau hạ vị khi viêm bàng quang hoặc đau vùng thắt lưng khi viêm thận – bể thận, áp xe thận. Khi có sỏi ở thận gây ứ nước, nhiễm trùng hoặc áp xệ thận, người bệnh sẽ rất đau khi được khám bệnh vị trí này.
Triệu chứng toàn thân
Thận là cơ quan tiếp xúc trực tiếp với máu. Cơ quan này phải tiếp nhận một lượng máu lớn để lọc và tạo ra nước tiểu. Vi khuẩn khi xâm nhập vào hệ niệu dễ dàng xâm nhập vào máu và lan ra khắp cơ thể, gây ra nhiễm khuẩn máu nặng, thậm chí gây sốc nhiễm khuẩn và có thể dẫn tới tử vong. Bệnh nhân có thể có những biểu hiện như sốt cao, rét run, môi khô, lưỡi bẩn, gương mặt xanh xao.
Triệu chứng ở nam giới
- Sự thay đổi về nước tiểu: màu sắc chuyển sang vàng đục, có mùi khác thường, có thể chứa máu hoặc mủ.
- Rối loạn tiểu tiện: người bệnh thường tiểu nhiều, tiểu lắt nhắt. Mỗi lần tiểu, nước tiểu chỉ rất ít, thậm chí chỉ vài giọt.
- Đau rát và ngứa tại niệu đạo: có thể xuất hiện mủ trên đầu bao quy đầu.
- Đau bụng dưới và vùng thắt lưng: khi quan hệ tình dục, cơn đau trở nên tồi tệ hơn.
Triệu chứng ở nữ giới
- Tiểu liên tục: sau mỗi 15 – 20 phút/lần, có cảm giác khó chịu trong đêm. Khi đi tiểu, nước tiểu rất ít, thậm chí không rõ rệt. Người bệnh cảm thấy đau tức vùng bụng dưới.
- Tiểu rắt, tiểu buốt: có cảm giác nóng rát khi đi tiểu.
- Nước tiểu không bình thường: có mùi hôi nồng, màu đục, có thể chứa máu hoặc mủ.
- Đau quặn thắt ở phần thắt lưng hoặc bụng dưới: cơn đau này có thể do vi khuẩn lan ra niệu quản và thận. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể bị sốt cao, buồn nôn, lạnh sống lưng.
Viêm đường tiết niệu có nguy hiểm không?
Viêm tiết niệu đơn giản, xảy ra ở phụ nữ trẻ và không có bất thường về đường tiết niệu thì đa phần không gây biến chứng. Ngược lại, nhiễm trùng tiết niệu phức tạp ở những người có các yếu tố thuận lợi trước đó có thể dẫn tới nhiều biến chứng nặng, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được can thiệp điều trị kịp thời.
Nguy cơ và biến chứng của nhiễm trùng niệu rất nhiều, bao gồm vi khuẩn gây tổn thương cho thận, làm hủy chủ mô thận, gây tắc nghẽn hoặc suy giảm chức năng của thận. Tình trạng này nếu kéo dài có thể dẫn tới suy thận vĩnh viễn hoặc phải thực hiện phẫu thuật cắt bỏ thận.
Nhiễm trùng hệ tiết niệu ở nam giới có thể gây áp-xe tuyến tiền liệt, viêm tinh hoàn, viêm mào tinh, làm tắc nghẽn ống dẫn tinh và tăng nguy cơ vô sinh.
Nếu vi khuẩn trong hệ niệu không được điều trị kịp thời và đủ liều kháng sinh, chúng có thể dễ dàng xâm nhập vào máu, gây nhiễm khuẩn máu, sốc nhiễm khuẩn, thậm chí dẫn tới tử vong.
Điều trị viêm đường tiết niệu
Kháng sinh là phương pháp điều trị viêm đường tiết niệu phổ biến nhất. Nếu người bệnh chỉ có các triệu chứng ở đường tiết niệu dưới như viêm bàng quang, viêm niệu đạo, bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh uống trong 5 – 7 ngày. Nếu có triệu chứng sốt và người bệnh mắc nhiễm trùng máu, có ổ viêm ở đường tiết niệu trên, người bệnh cần nhập viện để sử dụng kháng sinh tĩnh mạch.
Trong trường hợp bệnh tái phát nhiều lần, người bệnh có bất thường về đường tiết niệu hoặc đang tiến hành đặt ống tiểu, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm cấy vi khuẩn để tìm ra kháng sinh phù hợp với chủng vi khuẩn đó.
Ngoài ra, có những loại thuốc có tính sát trùng trên hệ tiết niệu cũng có hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn, có thể kết hợp sử dụng với kháng sinh. Tuy nhiên, hiệu quả của những loại thuốc này vẫn còn chưa rõ ràng.
Nếu ổ nhiễm khuẩn không được kiểm soát bằng thuốc hoặc có biến chứng về thận như nhiễm trùng thận, thận ứ mủ, áp-xe thận, người bệnh cần tiến hành phẫu thuật để loại bỏ ổ nhiễm khuẩn. Tương tự, khi có các dị tật về hệ tiết niệu, nếu không tiến hành phẫu thuật để hoàn thiện, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ tái phát bệnh, kéo dài và gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Phòng ngừa viêm tiết niệu
- Đảm bảo uống đủ 2-2.5 lít nước mỗi ngày. Thói quen này sẽ giúp thận tăng cường việc tiết nước tiểu, loại bỏ vi khuẩn ra khỏi cơ thể và hạn chế việc xâm nhập ngược.
- Giữ vệ sinh cơ quan sinh dục đúng cách, đặc biệt là phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt.
- Người từng bị hoặc đang bị sỏi thận – tiết niệu cần thường xuyên kiểm tra và điều trị nhiễm trùng tiểu để kịp thời can thiệp.
- Khi bị viêm đường tiểu, người bệnh cần được điều trị đúng phương pháp và triệt để từ đầu để ngăn ngừa tình trạng tái phát.
Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống BVĐK Tâm Anh tụ tập các chuyên gia hàng đầu, có chuyên môn cao, tận tâm.
GS.TS.BS Trần Quán Anh và PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực Tiết niệu Thận học tại Việt Nam. Cùng với đó, còn có nhiều tên tuổi khác như TS.BS Nguyễn Thế Trường, BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…
Các chuyên gia và bác sĩ tại Trung tâm luôn sẵn lòng hỗ trợ với những phương pháp điều trị mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận và đường tiết niệu, giúp bệnh nhân giảm thời gian điều trị, hạn chế nguy cơ tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Trung tâm Tiết niệu Thận học có hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực, phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế, cùng với dịch vụ nội trú và dịch vụ 5 sao. Trung tâm đáng chú ý với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu.
Từ các bệnh thường gặp cho đến các cuộc phẫu thuật kỹ thuật cao, Trung tâm Tiết niệu Thận học thực hiện nhiều phẫu thuật như nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận, cắt thận tận gốc, cắt tuyến tiền liệt tận gốc, cắt toàn bộ bàng quang bằng ruột non, cắt tuyến thượng thận, tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Trung tâm cũng chẩn đoán và điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý Nam khoa.
Để đặt lịch khám và phẫu thuật tuyến tiền liệt với các chuyên gia hàng đầu tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau:
- Gọi tổng đài 0287 102 6789 – 093 180 6858 (TP HCM) hoặc 024 3872 3872 – 024 7106 6858 (Hà Nội) để đăng ký lịch hẹn khám bệnh riêng với chuyên gia, thông qua nhân viên chăm sóc khách hàng.
- Đăng ký hẹn khám bệnh với bất kỳ bác sĩ nào mà bạn tin tưởng tại đường link: https://tamanhhospital.vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/
- Gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hoặc Fanpage Tiết niệu – Nam học BVĐK Tâm Anh.
- Nhắn tin qua Zalo Official Account của BVĐK Tâm Anh.
Viêm đường tiết niệu có thể phòng ngừa và chữa trị nếu bệnh nhân phát hiện triệu chứng và chủ động thăm khám, điều trị. Tuy nhiên, trước khi có chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân không nên tự ý sử dụng thuốc, vì điều này có thể làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn và gây ra những biến chứng không đáng có.
